Eren MUTLU
  Yeni Hesapla Milli Gelirde Verginin Payı Azaldı
 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kayıtdışını da önemli ölçüde hesaba katarak 2006 yılında 576.3 milyar YTL olan milli geliri 758.3 milyar YTL'ye çıkardı. 2006'da eski seriye göre yüzde 23,9 olan vergi gelirinin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı, yeni hesapla yüzde 18,1'e düştü. Arada 5.8 puan fark ortaya çıktı. Oysa bu fark 2002 ve 2003 yıllarında daha azdı. Milli gelir artışı ve kayıtdışı hesaba katılsa da yeni milli gelirde vergi gelirleri oranının düşmesi kayıtdışına çözüm getirilemediğini ortaya koydu.

Maliye Bakanlığı merkezi yönetim bütçesini yeni hesaplanan GSYH serisine göre analiz etti. Yeni seriye göre, aslında hem bütçe gelirlerinin hem de vergi gelirlerinin düşük kaldığı anlaşıldı. Bütçe gelirlerine bakıldığında 2000'de eski seriye göre milli gelirin yüzde 30,7'sine denk gelen gelirler, yeni seride 22,9'a düştü. 2006'da ise eski seriye göre yüzde 30,1 olan oran yeni seride 22,9'a geriledi.

2000'de eski seriye göre oran 23,7'iken yeni seriye vergi gelirlerinin milli gelire oranı 17,7'ye geriledi. Arada 6 puanlık fark var. 2001'de de benzer fark ortaya çıktı. Eski seride 24,4 olan oran yeni seriyle birlikte 18,2'ye düştü. Bu yıllarda deprem vergileri de getirilmişti. Yeni gelen vergiler vergi gelirlerinin milli gelirdeki oranını yükseltti. Ancak eski seri ile yeni seri arasındaki fark 6.2 puana çıktı. 2002 ve 2003 yıllarında vergi gelirlerinin milli gelire oranı geriledi. 2002 yılında eski hesaba göre milli gelirin 21,7'si olan vergi gelirleri, yeni seriye göre yüzde 17,2, aradaki puan farkı 4.5 oldu. 2003'te de puan farkı 4.8 olarak belirlendi.



2004 yılından sonra aradaki fark açılmaya başladı. 2005 yılında ise eski seri ile yeni seri arasındaki fark 6.2 puana kadar yükseldi. 2005 yılında vergi gelirlerinin milli gelire oranı eski seriye göre 23,9'ken yeni seride 18,1'e geriledi. IMF'yle yürütülen programın ana direklerinden olan FDF'nin de aslında yüzde 6,5 olmadığı anlaşıldı. 2003'te eski seriye göre yüzde 5,1 olan FDF 4,0, 2004'te 6,3 olan FDF 4,9, 2005'te yüzde 8,0 olan FDF 6,0 ve 2006 yılında da yüzde 7,2 olan FDF'nin yeni seriye göre yüzde 5,4 olduğu anlaşıldı.

TÜİK yeni milli geliri hesaplarken kayıtdışılıkla ilgili olarak bazı verileri de değiştildi. 2002 yılında imalat sanayinde çalışan sayısı 2 milyon 133 bin kişi iken, Hane Halkı İşgücü Anketi'nden bu sayının aslında 3 milyon 545 bin olduğu anlaşıldı. Yıllık imalat sanayi istatistiklerinde 2001 yılı için 10 ve daha fazla kişi çalıştıran işyeri sayısı 11 bin 293 iken, 2002 sayımında 27 bin 813 oldu. Yani 16 bin 520 tane işyerinin daha üretimi milli gelir hesaplarına yansıtıldı.

İnşaatta kayıtdışı ekonomi kavranmaya çalışıldı. 1 metrekare inşaat yapılabilmesi için gerekli girdi ihtiyacı tespit edildi. Bina ve mesken elektrik aboneliğine dayanılarak konut sayısı 13.9 milyondan 19.2 milyon adete çıkarıldı.

 

Vergi gelirlerinin GSYH'daki payı (Yüzde-GSYH)

 

'87 bazlı

'98 bazlı

fark

2000

23,7

17,7

-6,0

2001

24,4

18,2

-6,2

2002

21,7

17,2

-4,5

2003

22,9

18,1

-4,8

2004

23,3

17,9

-5,4

2005

24,6

18,4

-6,2

2006

23,9

18,1

-5,8

 

 
 
  Copyright by Eren MUTLU  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol